Πέμπτη 31 Μαΐου 2012

Γωνί-Ασφένδου-φαράγγι Ασφένδου-Κολοκάσια

Άλλη μια ενδιαφέρουσα πεζοπορία μας προσέφερε ο Ορειβατικός Σύλλογος Χανίων την περασμένη Κυριακή 27 Μαϊου 2012 στην επαρχία Σφακίων.
Ξεκινήσαμε λίγο μετά τις 8 το πρωί γύρω στα 90 άτομα από τα Χανιά και μέσω της εθνικής Χανίων - Ρεθύμνου, κόβοντας στον κόμβο των Βρυσών και στη συνέχεια παίρνοντας το δρόμο για τα Σφακιά περίπου στις 9 φτάσαμε στα Ασκύφου.
Αφού ανεφοδιαστήκαμε με νερό από το φούρνο, στη συνέχεια αρχίσαμε την πεζοπορία από τον οικισμό Γωνί του Ασκύφου περίπου στις 9:40.
Στην αρχή και για περίπου μισή ώρα περπατήσαμε σε έναν εύκολο χωματόδρομο μέσα στο εύφορο οροπέδιο του Ασκύφου, αλλά όσο προχωρούσαμε η πορεία μας έγινε ελαφρώς πιο ανηφορική, βγήκαμε από το οροπέδιο και ανεβήκαμε πιο ψηλά περπατώντας ανάμεσα σε πυκνές συστάδες και δάση από χαρουπιές και αζίλακες, δεξιά-αριστερά, αγναντεύοντας το απέραντο του οροπεδίου, την ακόμα χιονισμένη υπερκορυφή της Σφακιανής Μαδάρας το Κάστρο, καθώς και τις κορυφές Μέγα Όρος και Ακονές.
Ξεκουραστήκαμε για μια μικρή ανασύνταξη κάτω από μια τεράστια σκιερή χαρουπιά, ακολούθως συνεχίσαμε την ανηφορική μας πορεία στον ίδιο χωματόδρομο για άλλα 10 λεπτά, μέχρι που τον παρακάμψαμε και μπήκαμε σε ένα μονοπάτι.
Το μονοπάτι αυτό ήταν στους πρόποδες του Μέγα Όρους που είχαμε σκαρφαλώσει τον προηγούμενο μήνα, σχετικά καλοδιατηρημένο στην αρχή του και στη συνέχεια κάπως κακοτράχαλο, αλλά βατό και καθόλου επικίνδυνο με τη βλάστηση να αποτελείται από χαμηλούς αρωματικούς θάμνους της κρητικής γης, και σκόρπιους δρύες και χαρουπιές μέχρι να προσεγγίσουμε το οροπέδιο της Αμπέλου.
Μόλις φτάσαμε στο οροπέδιο Άμπελος, το οποίο είναι μικρό αλλά γραφικό, με δύο παλιές στέρνες για το πότισμα των κοπαδιών σε παλιότερες εποχές, καθίσαμε για ανάπαυση για ένα τέταρτο μέχρι να ανασυνταχθούμε και πάλι.
Το οροπέδιο αυτό είναι αραιοφυτεμένο και πολύ μικρό σε έκταση με λίγες χαρουπιές διάσπαρτες να αποτελούν την δενδρώδη βλάστηση του τοπίου.
Μάλιστα όπως μας διηγήθηκε ο αρχηγός της πορείας σε εκείνο το σημείο είχε γίνει μια πολύ αιματηρή μάχη επί Τουρκοκρατίας, όπου οι Σφακιανοί είχαν στήσει ενέδρα στα στίφη πολυάριθμων Τούρκων εγκλωβίζοντας τους στο μικρό οροπέδιο, όπου και τους πετσόκοψαν κυριολεκτικά.
Αφήνοντας πίσω μας το οροπέδιο της Αμπέλου, συνεχίσαμε και πάλι στο μονοπάτι μέσα από τα πετρώματα και τις πλαγιές των Ασκυφιώτικων βουνών με προορισμό το ορεινό χωριό Ασφένδου.
Μετά από λίγα λεπτά το φυσικό τοπίο αγρίεψε με τη βλάστηση να ελαχιστοποιείται και να κάνουν την εμφάνισή τους τεράστιοι όγκοι από ηφαιστειογενή και ασβεστολιθικά πετρώματα, θυμίζοντάς μας ότι περπατούσαμε στα άγρια και απάτητα βουνά των Σφακίων.
Τώρα κατηφορίζαμε σε ένα υποτυπώδες πέτρινο καλντερίμι με τους τεράστιους πέτρινους όγκους ολόγυρα να προκαλούν το μάτι, ενώ που και που εμφανιζόταν και κάποια βελανιδιά να σπάει τη μονοτονία της ξεραϊλας.
Κάναμε μια μικρή στάση και πάλι για ξεκούραση σε ένα μικρό οροπεδιάκι μετά από κάτι στάνες και στη συνέχεια βαδίζαμε στο ίδιο καλντερίμι και σε στενό χωματόδρομο εναλλάξ με κατηφορική πορεία για να αποφεύγουμε τα ζιγκ ζαγκ.
Εν τω μεταξύ άρχισε να φαίνεται από μακριά και η αρχή του φαραγγιού του Ασφένδου και κάτι στάνες με ένα σάπιο αυτοκίνητο μας προειδοποποίησαν ότι πλησιάζαμε στο χωριό Ασφένδου.
Περπατώντας σε έναν χωματόδρομο για λίγα λεπτά μπήκαμε στο Ασφένδου, το οποίο περάσαμε δίχω στάση ακολουθώντας ένα μικρό μονοπάτι μέσα από τα χωράφια και τις στάνες του χωριού πήραμε το δρόμο για το ομώνυμο φαράγγι.
Το Ασφένδου είναι ένα μικρό και γραφικό χωριό της επαρχίας Σφακίων με λίγους κατοίκους, κυρίως βοσκούς, το οποίο μόλις το 2000 απέκτησε άσφαλτο όπως λέει μια σχετική πινακίδα, με πολλά ερείπια που προκαλούν θλίψη.
Μπαίνοντας στο μονοπάτι που περνάει μέσα από τις στάνες και τα μποστάνια του Ασφένδου, θαυμάσαμε την άγρια φύση του χωριού με τις πολλές δενδροστοιχίες από χαρουπιές και πεύκα, αλλά και την παλιά παραδοσιακή αρχιτεκτονική κατασκευής των μιτάτων και των των κούμων του χωριού που τώρα πλέον έχουν εγκαταλειφθεί.
Το μονοπάτι αυτό είναι μια υπερυψωμένη πεζούλα σε στυλ καλντεριμιού που σε οδηγεί κατευθείαν μέσα στο φαράγγι του Ασφένδου, στο οποίο μπήκαμε μετά από μισή ώρα.
Το φαράγγι του Ασφένδου είναι κατηφορικό σε όλη τη διαδρομή, επικίνδυνο όσον αφορά την κατηφορική του κλίση σε πολλά σημεία, αφού υπάρχει αρκετό χαλίκι το οποίο αν δε φοράς κατάλληλα παπούτσια σε συνδυασμό με την απότομη κατηφόρα μπορεί να προκαλέσει μια δυσάρεστη πτώση.
Πάντως και σε πολλά σημεία το μονοπάτι είναι καλοστρωμένο είτε με πέτρες, είτε σε χώμα και από κάποιο σημείο και μετά η θέα που ξεδιπλώνεται μπροστά σου όσο κατηφορίζεις είναι μοναδικής ομορφιάς.
Φαίνεται όλο το άνοιγμα του φαραγγιού μέχρι το τέλος του καθώς και το Λιβυκό πέλαγος, δικαιολογώντας απόλυτα τον τίτλο του επιβλητικού φαραγγιού, όπως άλλωστε και όλα τα σφακιανά φαράγγια.
Στη μέση της πορείας κάναμε μια μεγάλη στάση για να ξεκουραστούμε και μετά ξαναπήραμε το δρόμο για την τελική διάσχιση του φαραγγιού του Ασφένδου που θα μας έβγαζε στο χωριό Κολοκάσια.
Χαρακτηριστικό είναι ότι δε μπήκαμε λεπτό μέσα στην κοίτη του φαραγγιού, αλλά περπατούσαμε παράλληλα με αυτήν στο χαραγμένο μονοπάτι από τη δεξιά μεριά της χαράδρας, περίπου 50 μέτρα ψηλότερα από την κοίτη.
Το φαράγγι είναι γεμάτο από αρωματικά βότανα όπως θυμάρι, ρίγανη, ασφόδελο,δίκταμο, φασκομηλιές, αλλά το φυτό που το κάνει να ξεχωρίζει είναι ο υπέροχος κρητικός έβενος με τα ρόζ άνθη του, στις σχισμές των βράχων σε πυκνές θαμνοσυστάδες.
Η θέα που προσφέρει το φαράγγι όσο κατεβαίνεις είναι συγκλονιστική προς το Λιβυκό πέλαγος και με τους επιβλητικούς θεόρατους όγκους να χάσκουν από τις δύο μεριές του κόβουν την ανάσα.
Σε αντίθεση με το Σφακιανό φαράγγι που είχα περάσει στις 8 Απριλίου που ήταν καταπράσινο, τούτο εδώ έχει πολύ λίγη δενδρώδη βλάστηση, κυρίως στην κοίτη του με τους πρίνους να κυριαρχούν.
Περνώντας το Σπήλιο του Βοσκού το οποίο είναι ένα μικρό σπήλαιο, ουσιαστικά μια κουφάλα στο βράχο, μερικούς υπέροχους θαμνότοπους με αγκάραθους και ακόμα ένα μακρύ καλντερίμι ανάμεσα στα κάθετα ανοίγματα του φαραγγιού, το παρακάμψαμε προς το τέλος του.
Δεν ακολουθήσαμε την κοίτη του φαραγγιού, αλλά περνώντας μέσα από αναβαθμίδες επισκεφτήκαμε τον μικροσκοπικό σπηλαιώδη ναό του Αγίου Αντωνίου με τις ωραίες τοιχογραφίες κοντά στα Κολοκάσια.
Ακολούθως βαδίζοντας σε έναν σύντομο δρόμο μπήκαμε στο παλιό και εγκαταλελειμένο χωριό Κολοκάσια ή Άγιος Γεώργιος, όπως ονομάζεται επισήμως με τη θαυμάσια αρχιτεκτονική δομή των παλιών, πλην όμως έρημων στην πλειοψηφία τους σπιτιών.
Το χαρακτηριστικό που έχουν όλα τα σπίτια του χωριού είναι η θολωτή καμάρα στο κέντρο του σπιτιού, που  το χωρίζει σε 4 μέρη, σε μερικά σημεία υπήρχαν εξαιρετικά δείγματα αυτής της αρχιτεκτονικής.
Μόνο κάποιοι Γερμανοί έχουν αγοράσει και ανακατασκευάσει μερικά σπίτια και μένουν το καλοκαίρι, αλλά το το ζωντανό αυτό μνημείο έχει αφεθεί στο έλεος του χρόνου, ενώ θα μπορούσε να προστατευτεί και αναδειχθεί από το κράτος με την αξιοποίηση αυτών των κτισμάτων.
Παράλληλα ξεναγηθήκαμε στα στενά σοκάκια του χωριού με τα πέτρινα καλντερίμια, τα έρημα σπιτάκια και τους ναούς του Αγίου Γεωργίου και των Εισοδίων της Θεοτόκου.
Στο δεύτερο ναό είδαμε κρεμασμένο στον τοίχο ένα  σκεύος - παλιό τρόπο μεταφοράς των νεκρών που έχει εξαλειφθεί πια, το καντελέτο προϊόν της σύνθετης γαλλικής λέξης Cad-avere+letto ,που σημαίνει πτώμα και κρεβάτι, αλλά και σπάνιες τοιχογραφίες από το 1887.
Από εκεί και πέρα ακολουθήσαμε τον ασφαλτοστρωμένο δρόμο και μετά από 20 λεπτά φτάσαμε στο χωριό Άγιος Νεκτάριος, όπου μας περίμεναν τα λεωφορεία και μας μετέφεραν στο ιστορικό Φραγκοκάστελο με το θρύλο των δροσουλιτών για μπάνιο, ξεκούραση, μπυρόνια και ξενάγηση στο φημισμένο βενετσιάνικο κάστρο.
Η διαδρομή που πραγματοποιήσαμε από το Γωνί του Ασφένδου, περνώντας από το οροπέδιο Άμπελος, το χωριό Ασφένδου, διασχίζοντας εν συνεχεία το φαράγγι Ασφένδου και καταλήγοντας στο χωριό Κολοκάσια έχει ενταχθεί στο δίκτυο των πράσινων διαδρομών του νομού Χανίων από τον Ορειβατικό Σύλλογο με το χαρακτηριστικό πράσινο χρώμα σηματοδοσίας, διάρκειας 6 ωρών μαζί με τις στάσεις και τις ξεναγήσεις, ουσιαστικά η συνολική απόσταση καλύπτεται σε 5 ώρες.

Ακολουθούν εικόνες από την κυριακάτικη εκδρομή:

                                                   Από το Γωνί στο οροπέδιο Άμπελος




































                                                                 Οροπέδιο Άμπελος













                                            Συνεχίζοντας από την Άμπελο προς τα Ασφένδου







































                                                             Το χωριό Ασφένδου






















                         
                                 Στο μονοπάτι από το χωριό Ασφένδου στο ομώνυμο φαράγγι





















                                                   Μέσα στο φαράγγι Ασφένδου
























































                                          Ο ναός του Αγίου Αντωνίου στο χωριό Κολοκάσια









                                                    Το ερειπωμένο χωριό Κολοκάσια





























                                            Ο ναός του Αγίου Γεωργίου στα Κολοκάσια








                                             Τα Εισόδια της Θεοτόκου στα Κολοκάσια