Πριν από μια εβδομάδα, έχοντας διαβάσει αρκετά για την ύπαρξη του ναού επισκέφτηκα το βυζαντινό
ναό του Αγίου Νικολάου στα Κυριακοσέλια Χανίων στον Αποκόρωνα.
Επειδή μου αρέσει να την ψάχνω γενικά με αξιοθέατα, εναλλακτικές διαδρομές κλπ, ανακάλυψα
την ύπαρξη του ναού από μια ιστοσελίδα και ψάχνοντας λίγο στο ίντερνετ, βρήκα τις πληροφορίες
πηγαίνοντας στο σημείο που βρίσκεται, για να διαπιστώσω ιδίοις όμμασοι πόσο ωραίος είναι
και τι αξία έχει για τη μοναστική ιστορία της Κρήτης.
Όπως εικάζεται πρόκειται για την ομορφότερη εκκλησία της Κρήτης, χτισμένη στους πρόποδες
ενός κατάφυτου λόφου με το ομώνυμο πρωτοβυζαντινό φρούριο τον 11ο αιώνα.
Αρχικά ήταν μονόχωρος, καμαοσκέπαστος με τρουλοκαμάρα.
Στοιχεία όπως η μεγάλη ημικυλινδρική αψίδα με το ισοϋψές τρίλοβο παράθυρο, η χρήση ζωνών
από πλίνθο και η κοινή τοιχοποιϊα συνδυάζονται τυφλά αψιδώματα.
Το 13ο αιώνα ο ναός διακοσμήθηκε με λαμπρό διάκοσμο που σώζεται σε μεγάλη έκταση.
Στο τεταρτοσφαίριο της κόγχης του ιερού εικονίζεται η Παναγία ένθρονη ανάμεσα σε δυο σεβίζοντες αγγέλους, η κοινωνία των Αποστόλων σε δυο σκηνές και χαμηλά συλλειτουργούντες ιεράρχες και ο Μελισμός. Τον τρούλο καταλαμβάνει ο Χριστός Αντιφωνητής με τους τέσσερις σεβίζοντες αρχαγγέλους, προφήτες στο τύμπανο και ευαγγελιστές στα σφαιρικά τρίγωνα.
Το ανατολικό τμήμα της ημικυλινδρικής καμάρας καταλαμβάνει μνημειακή παραάσταση της Ανάληψης και το δυτικό η Πεντηκοστή. Στους ανατολικούς πεσούς, που φαίνεται ότι έπαιζαν το ρόλο τέμπλου εικονίζονται ο Χριστός Αντιφωνητής, η Παναγία Βλαχερνίτισσα, ο Άγιος Νικόλαος επίσκοπος Μύρων ο Άγιος Νικόλαος ο Ομολογητής από την Κυδωνία, στον οποίο φαίνεται ότι ήταν αφιερωμένος ο ναός. Χαμηλά εικονίζονται ολόσωμοι άγιοι με έμφαση στους ιεράρχες ανατολικά και οσίους και ομολογητές δυτικά.
Τις υπόλοιπες επιφάνειες καταλαμβάνουν παραστάσεις από τρεις εικονογραφικούς κύκλους, το θεομητορικό με έμφαση στη νεότητα της Θεοτόκου, τον εξαιρετικά αναπτυγμένο ευαγγελικό και το βίο του Αγίου Νικολάου Μύρων, δεδομένου ότι δε φαίνεται να υπήρχε εικονογραφικός κύκλος του Νικολάου του Ομολογητή.
Στις τοιχογραφίες του ναού των Κυριακοσελίων έχει χρησιμοποιηθεί η τεχνική της νωπογραφίας και πολυτελή χρώματα, όπως το "μπλε της Αιγύπτου". Σε πολλά σημεία, ιδίως σε πρόσωπα, όπου έχει χρησιμοποιηθεί και η ξηρο-γραφία, διακρίνονται οι γρήγορες γραμμές του προσχεδίου.
Εικονογραφικά ακολουθείται η παράδοση του 12ου αιώνα και διακρίνονται σχέσεις με άλλα κρητικά μνημεία, όπως ο κοντινός ναός του Αγίου Γεωργίου στον Κουρνά. Τεχνοτρο-πικά αναγνωρίζονται περισσότεροι από ένας ζωγράφοι. Σε γενικές γραμμές στο πλάσιμο των όγκων ακολουθούνται διαδικασίες της κομνήνειας παράδοσης με υποχώρηση της γραμμικότητας και της τυποποίησης σε μια πρώιμη εμφάνιση των τάσεων, που θα επικρατήσουν στην περίοδο των Παλαιολόγων.
Εξαιρετική ποιότητα διακρίνεται και στην απόδοση των μορφών, έργων ενός εξαιρετικής ικανότητας ζωγράφου. Έχουν χρονολογηθεί στην τέταρτη δεκαετία του 13ου αιώνα.
Κατά το διάστημα 1230-36 οι ντόπιοι επαναστάτες υπό την ηγεσία ντόπιων "αρχοντορωμαίων"με τη συνεπικουρία των στρατευμάτων της αυτοκρατορίας της Νίκαιας Ιωάννη Βατάτζη, εγκαταστάθηκαν στο φρούριο. Αναχώρησαν μετά από συνθήκη από το λιμάνι της Σούδας. Την εποχή εκείνη έγιναν εκτεταμένες επεμβάσεις στο ναό και η τοιχογράφησή του, σύμφωνα με το μελετητή του Μ.Μπορμπουδάκη.
Όπως διαπίστωσα και ο ίδιος πρόκειται για έναν πολύ όμορφο ναό, αν και δεν μπήκα στο εσωτερικό του, χαρακτηριστικός της βυζαντινής αρχιτεκτονικής και τεχνοτροπίας, πρότυπος θα έλεγα, όπως
περιγράφεται και παραπάνω, κυριολεκτικά ένα θαύμα της βυζαντινής ορθοδοξίας και δόξας.
Δίκαια χαρακτηρίζεται ως ο ωραιότερος ναός της Κρήτης χωρίς υπερβολές παρακαλώ!!
Στην είσοδο υπάρχει και ένας τεράστιος πλάτανος, ενώ στο προαύλιο του ναού συστεγάζεται
και το νεκροταφείο του χωριού.
Η προσέγγιση στο ναό γίνεται ακολουθώντας τη διαδρομή από την εθνική Χανίων - Ρεθύμνου
και στρίβοντας στον κόμβο για Στύλο και Μεγάλα Χωράφια περνάμε τα χωριά Άπτερα, Στύλο,
Πρόβαρμα, Σαμωνά και Χιλιομουδού και στην είσοδο των Κυριακοσελίων βρίσκεται ο ναός.
Ακολουθούν εικόνες που πήρα με το κινητό μου από τον Άγιο Νικόλαο.
Τις πληροφορίες για τα αρχιτεκτονικά, ιστορικά και διακοσμητικά στοιχεία του ναού τις άντλησα
από την ιστοσελίδα του υπουργείου Πολιτισμού και συγκεκριμένα:
http://odysseus.culture.gr/h/2/gh251.jsp?obj_id=14822
ναό του Αγίου Νικολάου στα Κυριακοσέλια Χανίων στον Αποκόρωνα.
Επειδή μου αρέσει να την ψάχνω γενικά με αξιοθέατα, εναλλακτικές διαδρομές κλπ, ανακάλυψα
την ύπαρξη του ναού από μια ιστοσελίδα και ψάχνοντας λίγο στο ίντερνετ, βρήκα τις πληροφορίες
πηγαίνοντας στο σημείο που βρίσκεται, για να διαπιστώσω ιδίοις όμμασοι πόσο ωραίος είναι
και τι αξία έχει για τη μοναστική ιστορία της Κρήτης.
Όπως εικάζεται πρόκειται για την ομορφότερη εκκλησία της Κρήτης, χτισμένη στους πρόποδες
ενός κατάφυτου λόφου με το ομώνυμο πρωτοβυζαντινό φρούριο τον 11ο αιώνα.
Αρχικά ήταν μονόχωρος, καμαοσκέπαστος με τρουλοκαμάρα.
Στοιχεία όπως η μεγάλη ημικυλινδρική αψίδα με το ισοϋψές τρίλοβο παράθυρο, η χρήση ζωνών
από πλίνθο και η κοινή τοιχοποιϊα συνδυάζονται τυφλά αψιδώματα.
Το 13ο αιώνα ο ναός διακοσμήθηκε με λαμπρό διάκοσμο που σώζεται σε μεγάλη έκταση.
Στο τεταρτοσφαίριο της κόγχης του ιερού εικονίζεται η Παναγία ένθρονη ανάμεσα σε δυο σεβίζοντες αγγέλους, η κοινωνία των Αποστόλων σε δυο σκηνές και χαμηλά συλλειτουργούντες ιεράρχες και ο Μελισμός. Τον τρούλο καταλαμβάνει ο Χριστός Αντιφωνητής με τους τέσσερις σεβίζοντες αρχαγγέλους, προφήτες στο τύμπανο και ευαγγελιστές στα σφαιρικά τρίγωνα.
Το ανατολικό τμήμα της ημικυλινδρικής καμάρας καταλαμβάνει μνημειακή παραάσταση της Ανάληψης και το δυτικό η Πεντηκοστή. Στους ανατολικούς πεσούς, που φαίνεται ότι έπαιζαν το ρόλο τέμπλου εικονίζονται ο Χριστός Αντιφωνητής, η Παναγία Βλαχερνίτισσα, ο Άγιος Νικόλαος επίσκοπος Μύρων ο Άγιος Νικόλαος ο Ομολογητής από την Κυδωνία, στον οποίο φαίνεται ότι ήταν αφιερωμένος ο ναός. Χαμηλά εικονίζονται ολόσωμοι άγιοι με έμφαση στους ιεράρχες ανατολικά και οσίους και ομολογητές δυτικά.
Τις υπόλοιπες επιφάνειες καταλαμβάνουν παραστάσεις από τρεις εικονογραφικούς κύκλους, το θεομητορικό με έμφαση στη νεότητα της Θεοτόκου, τον εξαιρετικά αναπτυγμένο ευαγγελικό και το βίο του Αγίου Νικολάου Μύρων, δεδομένου ότι δε φαίνεται να υπήρχε εικονογραφικός κύκλος του Νικολάου του Ομολογητή.
Στις τοιχογραφίες του ναού των Κυριακοσελίων έχει χρησιμοποιηθεί η τεχνική της νωπογραφίας και πολυτελή χρώματα, όπως το "μπλε της Αιγύπτου". Σε πολλά σημεία, ιδίως σε πρόσωπα, όπου έχει χρησιμοποιηθεί και η ξηρο-γραφία, διακρίνονται οι γρήγορες γραμμές του προσχεδίου.
Εικονογραφικά ακολουθείται η παράδοση του 12ου αιώνα και διακρίνονται σχέσεις με άλλα κρητικά μνημεία, όπως ο κοντινός ναός του Αγίου Γεωργίου στον Κουρνά. Τεχνοτρο-πικά αναγνωρίζονται περισσότεροι από ένας ζωγράφοι. Σε γενικές γραμμές στο πλάσιμο των όγκων ακολουθούνται διαδικασίες της κομνήνειας παράδοσης με υποχώρηση της γραμμικότητας και της τυποποίησης σε μια πρώιμη εμφάνιση των τάσεων, που θα επικρατήσουν στην περίοδο των Παλαιολόγων.
Εξαιρετική ποιότητα διακρίνεται και στην απόδοση των μορφών, έργων ενός εξαιρετικής ικανότητας ζωγράφου. Έχουν χρονολογηθεί στην τέταρτη δεκαετία του 13ου αιώνα.
Κατά το διάστημα 1230-36 οι ντόπιοι επαναστάτες υπό την ηγεσία ντόπιων "αρχοντορωμαίων"με τη συνεπικουρία των στρατευμάτων της αυτοκρατορίας της Νίκαιας Ιωάννη Βατάτζη, εγκαταστάθηκαν στο φρούριο. Αναχώρησαν μετά από συνθήκη από το λιμάνι της Σούδας. Την εποχή εκείνη έγιναν εκτεταμένες επεμβάσεις στο ναό και η τοιχογράφησή του, σύμφωνα με το μελετητή του Μ.Μπορμπουδάκη.
Όπως διαπίστωσα και ο ίδιος πρόκειται για έναν πολύ όμορφο ναό, αν και δεν μπήκα στο εσωτερικό του, χαρακτηριστικός της βυζαντινής αρχιτεκτονικής και τεχνοτροπίας, πρότυπος θα έλεγα, όπως
περιγράφεται και παραπάνω, κυριολεκτικά ένα θαύμα της βυζαντινής ορθοδοξίας και δόξας.
Δίκαια χαρακτηρίζεται ως ο ωραιότερος ναός της Κρήτης χωρίς υπερβολές παρακαλώ!!
Στην είσοδο υπάρχει και ένας τεράστιος πλάτανος, ενώ στο προαύλιο του ναού συστεγάζεται
και το νεκροταφείο του χωριού.
Η προσέγγιση στο ναό γίνεται ακολουθώντας τη διαδρομή από την εθνική Χανίων - Ρεθύμνου
και στρίβοντας στον κόμβο για Στύλο και Μεγάλα Χωράφια περνάμε τα χωριά Άπτερα, Στύλο,
Πρόβαρμα, Σαμωνά και Χιλιομουδού και στην είσοδο των Κυριακοσελίων βρίσκεται ο ναός.
Ακολουθούν εικόνες που πήρα με το κινητό μου από τον Άγιο Νικόλαο.
Τις πληροφορίες για τα αρχιτεκτονικά, ιστορικά και διακοσμητικά στοιχεία του ναού τις άντλησα
από την ιστοσελίδα του υπουργείου Πολιτισμού και συγκεκριμένα:
http://odysseus.culture.gr/h/2/gh251.jsp?obj_id=14822
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου